Hypochondrie (ziektevrees)

Hypochondrie (ziektevrees)

Hypochondrie is een psychische aandoening die in het DSM-IV is ingedeeld bij de somatoforme stoornissen. Een andere naam voor de aandoening is ziektevrees. Wie aan hypochondrie lijdt, heeft een chronische preoccupatie of een overmatige angst om een ernstige lichamelijke ziekte te hebben, terwijl hiervan uit onderzoek niets blijkt. De persoon kan vaak de locatie, ernst en duur van de symptomen gedetailleerd aangeven, maar deze zijn door een arts niet als een duidelijk lichamelijk ziektebeeld te herkennen. Als de patient daadwerkelijk een (lichte) ziekte heeft, interpreteert hij het ziektebeeld als veel ernstiger dan het in werkelijkheid is. Als een arts de patient heeft onderzocht en de patient geruststelt, vreest de patient dat de arts de ware oorzaak niet heeft kunnen vinden. Omdat de patient er sterk van overtuigd is dat er iets mis is, zijn behandeling en herstel vaak gecompliceerd. Bij hypochondrie hoort het somatiseren; het verlichamelijken van emotionele klachten.

Hypochondrische symptomen kunnen optreden als onderdeel van een ander ziektebeeld, bijvoorbeeld een angststoornis. Er is dan meestal sprake van een ander type klachten.

Het DSM-IV geeft de volgende criteria voor hypochondrie:
A. Preoccupatie met of angst voor het hebben van een ernstige ziekte op basis van onjuiste interpretatie van lichamelijke symptomen.
B. De preoccupatie blijft bestaan ondanks toepasselijke medische evaluatie en geruststelling.
C. De preoccupatie uit criterium A heeft niet de vorm van een waan (zoals bij een waanstoornis van het somatische type) en blijft niet beperkt tot aangegeven zorgen over het uiterlijk (zoals in een stoornis van de lichaamsbeleving).
D. De preoccupatie veroorzaakt klinisch duidelijk lijden of problemen in de sociale omgang, op het werk of op andere belangrijke terreinen.
E. De duur van de stoornis is minimaal zes maanden.
F. De preoccupatie treedt niet uitsluitend op als onderdeel van de gegeneraliseerde angststoornis, obsessief-compulsieve stoornis, paniekstoornis, een depressieve episode, separatieangst of een andere somatoforme stoornis.
3 tot 5 procent van de patienten in een huisartsenpraktijk kampen met extreme angst voor dodelijke ziektes.